Güneyde federal çözüme destek %73.37

Esra Aygın

Kıbrıs’ın güneyinde yapılan yeni bir araştırmaya göre, Kıbrıslı Rumların sadece %26,65’i iki-bölgeli, iki-toplumlu bir federasyonu reddediyor. Araştırma sonuçları, Rumların %73,36’sının iki-bölgeli, iki-toplumlu federasyonu ‘tolere edilebilir’ veya ‘tatmin edici’ bulduğunu gösteriyor.

2010 yılında yapılmış olan aynı araştırmada, iki-bölgeli iki toplumlu federasyonu reddeden Rumların oranı %52 idi.

Kıbrıs Üniversitesi tarafından Profesör Haris Psaltis gözetiminde 19-29 Nisan 2017 tarihlerinde 18 yaş üzerin 505 Kıbrıslı Rum arasında yapılan araştırmaya göre, iki liderin üzerinde anlaştığı bir planın referanduma sunulması halinde katılımcıların %47,01’i ‘kesinlikle evet’ veya ‘evet’ diyecek. ‘Kesinlikle hayır’ veya ‘hayır’ diyeceklerin oranı %19,63.

Kıbrıslı Rumların %73.92’si iki-devletli çözümü reddederken, %11,47 bunu tatmin edici buluyor. Yunanistan ile birleşmeyi içeren bir çözümü reddedenlerin oranı %58.09, tatmin edici bulanların oranı ise %29,49.

 

Araştırmaya katılanlar Kıbrıslı Rumların %73,37’ü her iki toplumu da tatmin edecek bir çözümde ısrar edilmesi gerektiğini düşünüyor. Kıbrıs sorununun silahlı mücadele yoluyla çözülmesine karşı olan katılımcıların oranı ise %87,11.

Aynı araştırma, Kıbrıslı Rumların Kıbrıslı Türklere olumlu bakış trendinin 2015 yılından itibaren yükselişte olduğunu da ortaya koyuyor. Psaltis’e göre bunda, Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis ve Kıbrıslı Türk lider Mustafa Akıncı’nın özellikle sürecin başında geliştirdikleri karşılıklı güven ilişkisinin ve birlikte sosyal aktivitelere katılmalarının etkisi büyük.

Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu ise, olası güvenlik ve garanti formülleri ile ilgili. Katılımcıların %58,73’ü Kıbrıs’ta sembolik bir Türk ve Yunan askeri varlığını kabul ediyor.

Güvenlik ve garantilerle ilgili olarak, Yunanistan-Türkiye-Federal Kıbrıs arasında bir dostluk anlaşmasının imzalanması, Garanti Antlaşmasının yerini çözümün katı şekilde uygulanmasına yönelik bir Uygulama Antlaşmasının alması, Türkiye’nin Kıbrıs’a tek taraflı müdahale hakkının ortadan kaldırılması, ve adadaki Türk askeri sayısının 650’ye Yunan askeri sayısının da 950’ye düşürülmesi unsurlarından oluşacak bir paketi ‘kabul ederim’ veya ‘kesinlikle kabul ederim’ diyenler %38,74, ‘reddederim’ veya ‘kesinlikle reddederim’ diyenler %25,63.

Aynı araştırmaya göre, Kıbrıslı Rumların %50,46’sı geçtiğimiz Şubat ayında Kıbrıs Rum meclisi tarafından 1950 yılında yapılan Enosis plebisitinin okullarda anılmasına dair oylamaya ‘kesinlikle karşı’ veya ‘karşı’ olduğunu belirtiyor. Kararı destekleyenlerin oranı ise % 26,59.

Yapılan araştırmada katılımcılara uygulanabilecek eğitim politikalarına dair de sorular soruldu. Katılımcıların %47,37’si iki taraftaki tarih kitaplarının Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında  barışçıl birlikte yaşamı teşvik edecek şekilde değiştirilmesini desteklerken, %57,73’ü Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların birlikte okuyacağı karma okulları destekliyor.

Aynı araştırma, 23 Nisan 2003 tarihinde kuzey ile güney arasındaki geçiş kapılarının açılmasından beridir Kıbrıslı Rumların %36,32’sinin hiç kuzeye geçmediğini, sürekli geçenlerin ise %13,66’da kaldığını gösteriyor.