Rusya Federasyonu'nun Lefkoşa Büyükelçisi Osadchiy ile Röportaj (Havadis Gazetesi, 26 Kasım 2014)

Rusya’nın Kıbrıs Büyükelçisi Osadchiy, ABD’nin Kıbrıs sorununun çözümüne katkısının doğal olduğunu, ancak ısrarla kendi fikir ve değerlerini herkese empoze etme girişiminin endişe verici olduğunu söyledi

ABD’nin tavrı endişe verici

HİDROKARBONLAR ÇÖZÜMDEN SONRA: Rus Büyükelçi “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bir kıyı devleti olarak BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin kendisine sağladığı münhasır hakları kullandığını” belirterek, “İki toplumun hidrokarbonlar konusunda, sadece Kıbrıs sorununa kapsamlı bir çözüm sonrasında birlikte uyum içinde çalışabileceğine inanıyoruz” dedi.

TEK YOL MÜZAKERE: Büyükelçi Osadchiy, Rusya’nın çok güçlü bir şekilde müzakere sürecinin devam etmesi gerektiğine inandığını, ve çözüme ulaşmanın tek yolunun müzakereler olduğunu vurguladı. Ancak, Büyükelçi, müzakerelerin dışarıdan hiçbir müdahale ve etki olmadan kendi normal seyrinde devam etmesi gerektiğinin altını çizdi.

ABD’NİN TAVRI ENDİŞE VERİYOR: Rus Büyükelçi, ABD’nin de diğer BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyeleri gibi Kıbrıs’taki çözüm sürecine olumlu katkılar yapabileceğini, ancak ABD’nin kendi fikir ve değerlerini herkese empoze etme girişimleri ve uluslararası ilişkilerde hakem gibi davranması karşısında endişe duyduklarını söyledi.

İKİ LİDERE MESAJ: Büyükelçi Osadchiy, liderlere birbirlerine karşı daha anlayışlı ve hoşgörülü davranmaları çağrısında bulundu ve Rusya’nın iki liderin üzerinde mutabık kalacağı herhangi bir çözüm şeklini destekleyeceğini belirtti.

KIBRIS GELECEĞE GERİ DÖNEBİLİR: Kıbrıs’ı ve Kıbrıslıları çok iyi tanıdığını vurgulayan Büyükelçi, “Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar eskiden olduğu gibi bir arada barış içinde yaşayabilirler. Bunun mümkün olduğunu burada görev yaptığım yıllar boyunca gördüm. İki toplumun, deyim yerindeyse ‘geleceğe geri dönebileceklerine’ inanıyorum” dedi.

Esra Aygın

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyelerinden Rusya Federasyonu’nun Kıbrıs Büyükelçisi Stanislav Osadchiy, Kıbrıs’taki her iki lidere mesaj göndererek, birbirlerini daha iyi anlamaya çalışmaları çağrısında bulundu. Rusya’nın güçlü bir şekilde müzakere sürecinin devam etmesi gerektiğine inandığının altını çizen Osadchiy, “Müzakereler, dışarıdan hiçbir müdahale ve etki olmadan kendi normal seyrinde devam etmeli. Çözüme ulaşmanın tek yolunun müzakereler olduğuna inanıyoruz,” dedi. Dünyanın en etkili ülkelerinden Rusya’nın Kıbrıs Büyükelçisi, Rusya’nın, Kıbrıs’ta iki liderin üzerinde mutabık kalacağı herhangi bir çözümü destekleyeceği taahhüdünde de bulundu.

Büyükelçi Osadchiy, ABD’nin Kıbrıs’taki çözüm sürecine olumlu katkılar yapabileceğini ve yapması gerektiğini, ancak sürekli ve ısrarcı şekilde kendi fikir ve değerlerini herkese empoze etme girişimleri, uluslararası ilişkilerde kendisine devamlı hakem rolü biçmesi, ve uluslararası sorunları zor kullanarak veya baskı yaparak çözme isteği karşısında çok büyük endişe duyduklarını belirtti.

Büyükelçi Osadchiy, hidrokarbon arama çalışmaları konusundaki gerginlikte ise, Rum tarafının tavrını mantıklı bulduklarını, Kıbrıslı Rumlarla Kıbrıslı Türklerin ancak kapsamlı bir çözümden sonra bu konuda işbirliği yapabileceklerini söyledi.

İşte dünyanın en güçlü ve etkili ülkelerinden Rusya’nın Kıbrıs Büyükelçisi Stanislav Osadchiy’nin Havadis gazetesinden Esra Aygın’ın sorularına verdiği yanıtlar...

Doğalgaz arama çalışmaları nedeniyle yaşanan gerginlik müzakerelerin askıya alınmasına kadar vardı. Rusya’nın doğalgaz konusunda Kıbrıs’taki iki taraf ve Türkiye arasında yaşanan anlaşmazlık ile ilgili pozisyonu nedir?

Büyükelçi Osadchiy: Bilindiği gibi, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hidrokarbonlar konusundaki tutumu, her iki toplumun da Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nden elde edilecek hidrokarbonların gelirinde hakkı olduğu, ancak bu hakkın sadece kapsamlı bir çözüme ulaşıldıktan sonra tamamıyla kullanılabileceği şeklindedir. Biz bu tutumu çok mantıklı buluyoruz çünkü hidrokarbonlar konusunun müzakere sürecine dahil edilmesi, Kıbrıs sorununun çözümünü zorlaştırabilir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne aykırı tek yanlı eylemlerin kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz, çünkü bu tarz eylemler, müzakerelerin olumlu bir şekilde ilerlemesini engelliyor. Kıbrıs Cumhuriyeti yasal bir zeminde hareket ediyor ve bir kıyı devleti olarak BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin kendisine sağladığı münhasır hakları kullanıyor. İki toplumun hidrokarbonlar konusunda sadece Kıbrıs sorununa kapsamlı bir çözüm sonrasında birlikte uyum içinde çalışabileceğine inanıyoruz.

Peki ya bir çözüme ulaşamazsak? Kıbrıslı Türkler statükonun devamı durumunda olası hidrokarbonlardan elde edilebilecek gelirlerden nasıl faydalanacak?

Büyükelçi Osadchiy: Hidrokarbonlardan gelir elde edilmeye başlandığı ancak hala çözüme ulaşılmadığı bir durumdan bahsediyorsunuz. Bu açıdan haklı olabilirsiniz, ama ben olayların bu şekilde gelişeceğini düşünmüyorum, çünkü ilgili tüm aktörler Kıbrıs sorununun iki tarafça en kısa zamanda çözülmesi gerektiğini söylüyor.

Bu çözüleceği anlamına gelmiyor ama, çünkü aynı şey 40 yıldır söyleniyor?

Büyükelçi Osadchiy: Ama bu bahsettiğiniz 40 yıl boyunca bu kadar yoğun bir müzakere süreci yoktu. Daha önce dıştan bu boyutta bir baskı hissetmiyordunuz. Şu anda bir çözüme ulaşma şansınızın her zamankinden daha yüksek olduğuna inanıyorum.

ABD’nin hidrokarbonlar konusunda yaşanan gerginliği aşmak ve genel olarak Kıbrıs sorununu çözmek konusunda oynadığı rol ile ilgili düşünceniz nedir?

Büyükelçi Osadchiy: ABD ve diğer Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyelerinin Kıbrıs’taki çözüm sürecine olumlu katkılar yapabileceğini ve yapması gerektiğini düşünüyoruz. Ancak ABD’nin sürekli ve ısrarcı şekilde kendi fikir ve değerlerini herkese empoze etme girişimleri, uluslararası ilişkilerde kendisine devamlı hakem rolü biçmesi, ve uluslararası sorunları zor kullanarak veya baskı yaparak çözme isteği karşısında çok büyük endişe duyuyoruz.

Peki sizce Kıbrıs’taki bu gerginlik nasıl sona erdirilebilir ve müzakereler yeniden nasıl başlayabilir?

Büyükelçi Osadchiy: Öncelikle şunu söylemeliyim. Çok güçlü bir şekilde müzakere sürecinin devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Ve dışarıdan hiçbir müdahale ve etki olmadan kendi normal seyrinde devam etmeli. Çözüme ulaşmanın tek yolunun müzakereler olduğuna inanıyoruz. Bu gerginliğin sona erdirilmesi ise, sizlerin elinde. Hem bu spesifik durumda, hem de genel olarak çözüm anlamında ne yapacağınıza ve nasıl yapacağınıza sizler karar vermelisiniz. Her iki tarafın da, ve altını çiziyorum – her iki tarafın da – uzlaşmaya varmanın yolunu bulması gerekiyor. Her iki lidere de şu mesajı göndermek istiyorum: Şu anda yapmaları gereken en önemli şey birbirlerini daha iyi anlamak. Birbirlerini suçlamak ve müzakerelerin devamını daha da zorlaştıracak bir durum yaratmaktan kaçınmaları gerekiyor. Provokasyonlardan uzak durmaları gerekiyor. Birbirlerine karşı daha anlayışlı ve hoşgörülü davranmalılar. Ve, daha önce birçok kez söylediğimiz gibi, ne tarz bir çözüm istediklerine – örneğin bir süre önce Sayın Eroğlu iki devletli bir çözümden bahsetti – kendileri karar verecekler.

Rusya, Kıbrıs’ta iki tarafın üzerinde mutabık kalacağı herhangi bir çözüm şeklini desteklemeye hazır, öyle mi?

Büyükelçi Osadchiy: Evet kesinlikle. Biz, iki toplum tarafından kabul edilebilecek her türlü çözümü destekleyeceğiz.

Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Rusya’nın KKTC’yi tanımasının Kıbrıs sorununu çözeceği yönünde bir açıklama yapmıştı. Bu açıklama ile ilgili yorumunuz nedir?

Büyükelçi Osadchiy: Sadece ve bir kez daha şunu söyleyebiliriz: Rusya, BM Güvenlik Konseyi’nin Kıbrıs konusunda aldığı tüm kararları tamamıyla destekliyor ve bu kararlar doğrultusunda hareket ediyor.

Müzakerelerin yakın zamanda yeniden başlamasını bekliyor musunuz?

Büyükelçi Osadchiy: Bana öyle geliyor ki, müzakereler Barbaros gemisi buradan ayrılır ayrılmaz başlayacak.

Barbaros, Türkiye’nin yayınladığı Navtex’in süresi 30 Aralık’ta dolunca mı buradan ayrılacak?  

Büyükelçi Osadchiy: Evet  Navtex’in süresi dolunca.

Ama her zaman yeni bir Navtex daha yayınlanabilir?

Büyükelçi Osadchiy:  Evet, bu yapılabilir ama böyle bir adım, durumu sadece daha da karmaşık hale getirecektir. Böyle bir adımın atılmasını istemeyiz.

Bir süre önce Rusya’nın Kıbrıs’ın doğusunda gerçekleştirdiği deniz tatbikatı bazı çevrelerce aynı gün Türkiye’nin bölgeye sismik araştırma gemisi göndermesi ile bağlantılandırıldı. Bu iki faaliyet birbiri ile alakalı mıydı, yoksa zamanlama tesadüfi mi?

Büyükelçi Osadchiy:  Şunu söyleyebilirim ki, bu bölge Rusya Federasyonu için tarihi, coğrafi ve siyasi nedenlerden dolayı önemli. Ülkemiz, bu bölgedeki gelişmeleri yakından izliyor. Ancak kısa süre önce donanmamız tarafından gerçekleştirilen deniz tatbikatı çok önceden planlanmıştı.

Rusya Avrupa’nın en büyük gaz tedarikçisi. Özellikle Ukrayna’da yaşananlardan sonra, Doğu Akdeniz doğalgazı, Avrupa için alternatif bir enerji kaynağı olarak görülmeye başlandı. Siz Doğu Akdeniz’deki potansiyel doğalgaz rezervlerini Rusya’nın jeopolitik ve ekonomik çıkarlarına bir tehdit olarak görüyor musunuz?

Büyükelçi Osadchiy: Doğu Akdeniz’de belirlenmiş olan hidrokarbon rezervleri bölgenin ihtiyaçlarını karşılayabilecek miktarda. Bu kaynaklar Rusya’nın doğalgaz tedariki ile rekabet edecek büyüklükte değil. Bu kaynakların bir kısmının ihraç edilmesi ise, Rusya’nın çıkarlarına zarar vermez.

Kıbrıs Rum tarafının dış politikasında son zamanlarda Batı’ya ve özellikle de ABD’ye yönelim var. Yetkililer, ABD’nin ‘stratejik müttefiki’ olma arzusunun Moskova ile ilişkilere halel getirmeyeceğinde ısrarlı. Kıbrıs’ın bu dış politika değişikliği gerçekten Rusya-Kıbrıs ilişkilerini etkilemiyor mu?

Büyükelçi Osadchiy: Dış politikada spesifik hedefler belirlemek, spesifik bir yol çizmek Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsız, egemen hakkıdır. Şu anki yönetimin politikalarının daha Batı yanlısı olduğunu söylemekte haklısınız. Aynı zamanda, Kıbrıs Cumhuriyeti AB’nin bir üyesidir ve dolayısıyla, Rusya’ya karşı yaptırımlar da dahil, AB’nin aldığı kararlara uymak zorundadır. Buna rağmen, hatırlatmak isterim ki, Kıbrıs Cumhuriyeti, Ukrayna ile ilgili tartışmalar sırasında, krizin siyasi ve diplomatik yollarla çözülmesi çağrısında bulunmuştur. Bize göre, bahsettiğiniz tutum değişikliği Kıbrıs ile ikili ilişkilerimizi olumsuz etkilemiyor.

Özellikle Ukrayna’da yaşanan anlaşmazlık nedeniyle, Rusya ile Batı Dünyası arasındaki ilişkiler 2. Dünya Savaşı’ndan beridir en kötü döneminde. Ukrayna ile ilgili son gelişmeler nedir?

Büyükelçi Osadchiy: Maalesef Ukrayna krizi henüz aşılmış değil. Putin’in ortaya koyduğu plan ile Ukrayna’nın doğusunda varılan ateşkes anlaşması hala geçerli olmasına rağmen, özellikle hükümet güçlerince sık sık ihlal ediliyor. AB’nin Rusya’ya karşı uyguladığı yaptırımlara gelince, Avrupa’daki iş dünyası, Rusya’ya karşı uygulamaya konan yaptırımların, Batılı ülkelerin ekonomisine ciddi şekilde zarar vereceğinden endişe ediyor ve bu yaptırımların kalkması konusundaki sesler giderek daha fazla yükseliyor. Söz konusu yaptırımlar Rusya’yı ciddi şekilde etkileyemez. Tam tersine, bu yaptırımların zararı, en çok bunları uygulayan ülkelere dokunur.

Eklemek istediğiniz herhangi bir şey var mı?

Büyükelçi Osadchiy: Kıbrıs’ı çok uzun yıllardan beridir biliyorum. Çözümsüzlüğün her iki taraftaki insanları nasıl etkilediğini biliyorum. İki toplumun, bir an önce bir çözüme ulaşmalarını ve barış içerisinde yaşamalarını umuyorum. İki toplum eskiden olduğu gibi bir arada barış içerisinde yaşayabilir. Bunun mümkün olduğunu burada görev yaptığım yıllar boyunca gördüm. İki toplumun, deyim yerindeyse ‘geleceğe geri dönebileceklerine’ inanıyorum.

http://www.havadiskibris.com/Haberler/roportaj/abd-nin-tavri-endise-verici/42253